مهندسی مکانیک

قالب های دایکاست

    در مواردی که تولید قطعات ریخته گری از مرز 2000 قطعه فراتر رود تولید قطعات ریخته گری به روش ریخته گری وقالب های موقت صرفه اقتصادی ندارد لذا در این موارد قالب های دایکاست مورد استفاده قرار میگردد اما تنها دلیل استفاده ازاین روش این نیست و مواردی مانند استحکام قطعات به دلیل فشار بالای تزریق ، کمترین ضایعات ریخته گری ، استحکام سایشی بالا، سهولت تولید و کمبود هزینه   

های جانبی تولید ازاین جمله می باشد.                                                                                   درریخته گری تحت فشار مواد مذاب با فشار وسرعت بالا وارد قالب می شود و این روش غالباً برای آلیاژهای غیر آهنی نظیر روی، برنز، برنج، آلومینیوم، سرب خشک و... که درجه ذوب بالاندارند مورد استفاده قرار می گیرد. البته در کشورهای صنعتی جهان دایکاست چدن هم وجود دارد. در این روش مذاب غیر اهنی به کمک نیروی وزن یا با فشار کم در قالب های دائم چند پارچه ریخته می شوند.                                                                                                              

    قالب های ریخته گری فلزی از فولاد یا چدن ریخته گری هستند . متناسب با اندازه قطعه ریخته گری تعداد 300000 تا 600000 را می توان با هر قالب فلزی ریخته گری کرد .  قالب های فلزی ریخته گری ممکن است تمام فلز و ماهیچه از ماسه باشد .                                                              

    قطعات تولیدی با قالب های فلزی ریخته گری دقت ابعادی بالا، کیفیت سطحی خوب و  ساختار دانه ریز دارند.                                                                                                              

    با قالب های فلزی ریخته گری نیز می توان قطعات پیچیده صنایع موتور سازی، خودرو سازی وماشین سازی مانند پوسته های جعبه دنده و سرسیلندر را در تیراز بالا به طور اقتصادی تهیه کرد .                                                                                    

2- انواع قالب های فلزی ریخته گری

    قالب های فلزی ریخته گری انواع گوناگونی از جمله قالب های فلزی ریخته گری ساده کشویی و یا لولایی دارند .                                                                                                         

2-1- ریخته گری تحت فشار محفظه گرم                                                                         

     در ریخته گری تحت فشار محفظه گرم ترجیحاً فلزات با نقطه ذوب پایین ریخته گری می شوند     تجهیزات ریخته گری و حمام مذاب در ماشین های مربوطه یک مجموعه واحد هستند.  قبل  مرحله ریخته گری قالب دو پارچه بسته شده و نیمه ثابت در محدوده راهگاه محکم روی دهانه تجهیزات تزریق می نشیند . مذاب با فشار زیاد که از طریق یک پیستون یا هوای  فشرده ایجاد می شود به حفری قالب وارد وآن را پر می کند پس از انجماد مذاب پیستون عقب کشیده شده و نیمه ثابت از روی دهانه تجهیزات تزریق بلند می شود . قالب باز شده و قطعه ریختگی توسط بیرون انداز خارج می شود.                                                              

   برای جلوگیری از سرد شدن مذاب قبل از پر شدن کامل حفره قالب وهمچنین برای  پیش گیری از تنش های حرارتی در قالب باید قالب یک دمای کاری معین داشته باشد.                                             ساده ترین راه استفاده از جریان گردشی ماده خنک کن بوده که در یک سیستم گرمایش سرمایش حرارت داده می شود . پس از رسیدن به دمای کاری سیستم گرمایش قطع وسیستم سرمایش ماده خنک کن وارد   مدارمی شود دمای کاری از گرمایی که مواد مذاب به قالب منتقل می کنند ایجاد می شود این دما نباید از یک 46مقدار تجربی معین تجاوز کند در غیراین صورت مذاب در محل تماس خود با قالب ترکیب و تشکیل آلیاژ می دهد قطعه کا در نقطه تماس جوش خورده وتشکیل آلیاژ میدهد . قطعه کار در نقطه تماس با قالب جوش خورده وبه آن می چسبد . برای جلوگیری از افزایش دمای قالب در ریخته گری دائم یک مدار گردشی آب خنک به کار می رود . پس از انجماد مذاب، محفظه انتقال از فشار آزاد شده تا مواد اضافی موجود در دهانه تجهیزات تزریق و راهگاه بتواند مجدداً به حمام مذاب برگردد. برای جلوگیری از انجماد مذاب در دهانه تجهیزات تزریق یک گرم کن جدا به کار رفته ویا نیمه ثابت قالب از روی دهانه تجهیزات تزریق کمی بلند می شود . زمانی که قطعه ریخته گری در حال خارج شدن از قالب است مواد مذاب برای مرحله بعدی ریخته گری مجدداً از حمام مذاب وارد محفظه انتقال می شود.                                                                

2-2 ریخته گری تحت فشارمحفظه سرد                                                                           

    همه فلزات که قابلیت ریخته گری دارند می توانند در ریخته گری تحت فشار محفظه سرد ریخته گری شوند . این ماشین ها به خصوص برای ریخته گری مواد با نقطه ذوب بالا نظیرآلومینیوم مس و غیره مناسب هستند . در این ماشین ها حمام مذاب از ماشین ریخته گری جدا است . در ریخته گری تحت فشار محفظه سرد پس از بسته شدن قالب ریخته گری مقدار معینی مذاب مایع یاچقرمه به طور خودکار ویا با یک پیمانه از حمام مذاب به محفظه انتقال وارد می شود.                                                        

    حمام مذاب می تواند چند ماشین را تغذیه کند . دمای محفظه انتقال از دمای مذاب کمتر است بدین سبب این ماشین ها به ماشین های ریخته گری تحت فشار محفظه سرد موسوم هستند .